Berilýum, atom nomeri 4, atom agramy 9.012182, iň ýeňil aşgar toprak metal elementidir
ak.Beril we zümrüd 1798-nji ýylda fransuz himigi Walkerland tarapyndan himiýalaşdyryldy
derňew wagtynda tapyldy.1828-nji ýylda nemes himigi Willer we fransuz himigi Bissi
Arassa berilýum, eritilen berilý hloridi degişlilikde metal kaliý bilen azaltmak arkaly alynýar.Iňlis ady Wei
Le adyny aldy.Crer gabygyndaky beriliniň düzümi 0,001%, esasy mineral bolsa berildir
, berilýum we hrizoberyl.Tebigy beriliniň üç izotopy bar: berilýum 7, berilýum 8,
Berilýum 10.
Berilýum polat çal metal;eriş nokady 1283 ° C, gaýnadýan nokady 2970 ° C, dykyzlygy 1,85 g / sm³, berilý ion radiusy 0,31 angstrom, beýleki metallardan has kiçi.
Beril himiki taýdan işjeňdir we dykyz ýerüsti oksidi goraýjy gatlak emele getirip biler
Berilýum gyzyl otda howada hem durnuklydyr.Beriliý suwuk kislota bilen hem täsir edip biler
Amfoteriki görkezýän güýçli aşgazanda ereýär.Beriliniň oksidleri we halidleri görnüp dur
Elbetde, kowalent, beril birleşmeleri suwda aňsat dargaýar we berilý polimerizasiýa hem döredip biler
we möhüm ýylylyk durnuklylygy bilen kowalent birleşmeler.
Metal berilýum esasan ýadro reaktorlarynda neýtron moderator hökmünde ulanylýar.Berilýum mis garyndysy üçin ulanylýar
Aero-hereketlendirijileriň möhüm hereket edýän bölekleri ýaly uçgun däl gurallary öndürmek,
Takyk gurallar we ş.m. Beriliniň ýeňil agramy, ýokary elastik moduly we gowy ýylylyk durnuklylygy sebäpli,
Ygtybarly uçar we raketa gurluş materialyna öwrüldi.